ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ

Ενθουσιασμός Ναξίων για επανάσταση 1821
5 Μαΐου Υδραίϊκο πλοίο φθάνει στη Νάξο και καλεί τους Ναξιώτες να προσχωρήσουν στην επανάσταση.Επικρατεί στον κόσμο ενθουσιασμός.
Κύρηξη επανάστασης στη Νάξο
1821 27 Μαΐου
Δύο χιλιάδες χωριανοί κατεβαίνουν στη Χώρα με αρχηγό το Μιχάλη Μαρκοπολίτη και
συγκεντρώνονται έξω από τη Μητρόπολη όπου κηρύσσουν την Επανάσταση παρά τις αντι-
δράσεις των Φράγκων αρχόντων.
Ομάδα 200 Ναξίων με Δαμιράλη
1822 23 Μαΐου
Ο φιλικός Ιω. Δαμιράλης συγκροτεί ομάδα από 200 άνδρες με στόχο να πολεμήσουν όπου θα
τους καλέσει η πατρίδα. Εκλογή του Μεθόδιου Πατριάρχη
1823 Μάιος
Ο Ναξιώτης (Χαλκί) κληρικός Μεθόδιος εκλέγεται Πατριάρχης Αντιοχείας με τη θερμή συμπαράσταση του τότε Οικουμενικού Πατριάρχη και Ναξιώτη στην καταγωγή (από την Κωμιακή) Άνθιμου Γ΄, κατά κόσμο Σακελάριου Χωριανόπουλου.
Πληροφορίες από το περιοδικό
«Αρχατός», τ.1.
Η επανάσταση του 1821 στη
Νάξο
Η προκήρυξη από την Εθνοσυνέλευση των Καλτετζών, που καλεί τους νησιώτες στον αγώνα:
«Αδελφοί συμπατριώτες οι κατά την νήσον Αίγιναν ευρισκόμενοι και λοιπάς νήσους του Αιγαίου Πελάγους.
Κοινής Συνελεύσεως γενομένης και προβλέψεως της αναγκαίου πατρίδος μας δια την αισίαν έκβασιν του προκειμένου Ιερού Αγώνος, περί της ποθητής (;)ελευθερίας του Γένους μας συν τοις άλλοις δίκαιον και αναγκαίον ενεκρίθη ότι όσοι ευρίσκεσθε ειτ,
αυτόθι είτε εν άρμασι τε και άνευ αρμάτων άμα του λαβείν το παρόν μας, παραιτούντες, αυτόθι μόνον τας φαμιλίας σας και τους γέροντας να τρέξητε χωρίς τινάς αναβολής, εδώ εις την πατρίδα μας, ίνα συναγωνισθώμεν καθά δυνάμεως έκαστος έχει, αν όμως αδιαφορήσετε και κωφεύσετε εις την δικαίαν φωνήν της πατρίδας, παραβλέποντες το προς τούτο χρέος σας, ηξεύρετε ότι του λοιπού δεν θέλετε έχετε κανένα δικαίωμα ούτε πατριώτες να ονομάζεσθε ούτε εξουσία τινά εις τα κτήματά σας έχητε.
Περί τούτου γράφομεν και προς τους αυτόθι φιλογενεστάτους προκρίτους και διοικητάς ίνα περάσει το παρόν μας εις τους κώδικας της τοπικής Καντζελλαρίας δια παντοτεινον υπόμνημα δια να μη σας μένει ποτέ καμία προφασιολογία και ούτε να σας δειχθεί εις το λοιπόν να φαίνεσθε γνήσια τέκνα της πατρίδας και αληθείς Έλληνες. Ερρωσθε. Καλτεζία, 26 Μαίου 1821
+Βρεσθένης Θεοδώρητος= Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
+ Έλους Άνθιμος= Ο πρωτοσύγγελος του Αγίου Χριστιανουπόλεως
(ακολουθούν άλλες 28 υπογραφές πρωτεργατών της επαναστάσεως)
(Έγγραφο από το Ιστορικό Αρχείο της Νάξου)
Από άρθρο του Ιακ. Ανασ. Ναυ-
πλιώτη στην εφημ. «Χωραΐ-
της», Α.Φ. 23/29-03-1991