Δευτέρα 23 Ιουνίου 2014

ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΜΑΗ και ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ.ΣΤΗΝ ΚΟΡΩΝΟ

To βράδυ της 23ης Ιουνίου, παραμονή δηλαδή τ’ΑΪ- Γιαννιού, οι κεντρικοί δρόμοι του χωριού
έπαιρναν στην κυριολεξία φωτιά.

Οι νέοι με τα παιδιά και μ’αρκετούς μεγάλους ,έκαιγαν τους ξερούς πια <<μάηδες>>της γειτονιάς, με τα κλαδιά που από μέρες συγκέντρωναν για το σκοπό τούτο.Κατόπι πηδούσαν πάνω από την φωτιά, που αρκετές φορές ήταν πολύ δυνατή και τσουρούφλιζε τα μαλλιά και τα φρύδια τους.
Οι ποιο μεγάλοι, που αφενός πίστευαν ότι το πέρασμα του <<μάη>> δε θα τους άφηνε το καλοκαίρι να συγκαούν και αφετέρου ήθελαν να διατηρηθεί το έθιμο τούτο και στα επόμενα χρόνια, περίμεναν υπομονετικά να <<μαϊνάρει >>(λιγοστέψει) η φωτιά και κατόπιν περνούσαν κι αυτοί. Μερικοί μάλιστα <<ζάρανε>> (συνήθιζαν) να παίρνουν στο τέλος και λίγη στάχτη, για να <<ρινιάσουν>> (να βοηθήσουν στη γονιμοποίηση)τις συκιές τους αντί να χρησιμοποιήσουν προς τούτο τους <<ερίνους>>( καρπό της ερινιάς, της αρσενικιάς συκιάς).
Όταν τέλειωνε η διαδικασία του καψίματος του <<μάη>>, άρχιζε ο αγώνας των κοριτσιών που προσπαθούσαν να μάθουν ποιον θα παντρευόταν, ή ποιο συχνά να γνωρίσουν αν θα έπαιρναν αυτόν που αγαπούσαν. Έτσι επιδίδονταν σε μερικές αστείες μέχρις ενός σημείου ενέργειες, όπως:
α)Με λίγη πολυαλατισμένη ζύμη έπλαθαν πίσω από την πλάτη τους, για να μην βλέπουν όπως απαιτούσε το έθιμο, το <<αλμυροπιτάρι>> (μικρή πίτα).Αυτό το έψηναν πάνω στα <<αποκαΪδια>> (απομεινάρια της φωτιάς) του <<μάη>> και το έτρωγαν πριν πάνε για ύπνο.
Η μεγάλη δίψα που τους προκαλούσε η αλμύρα τούτου, ανάγκαζε τα κορίτσια να ξυπνούνε <<αρόδιστα>> (πριν ροδίσει η μέρα).Έπιναν από το αμίλητο νερό που είχαν φέρει τα ίδια το προηγούμενο βράδυ και περίμεναν. Το όνομα που θα άκουγαν πρώτο, από τη στιγμή εκείνη και μετά, θα ήταν το όνομα του μελλοντικού άντρα τους.
β)Τα η νύχτα που πήγαιναν για ύπνο, άφηναν ένα αυγό σε μια γλάστρα τους. Πίστευαν
ότι το πρωί θα εύρισκαν πάνω σε τούτο το αρχικό γράμμα του ονόματος και του επιθέτου του νέου που θα παντρευόταν.
γ)Κάποιες νέες έβαναν σε μια γλάστρα ένα συκόφυλλο στο οποίο είχαν τυλίξει αρκετό αλάτι . Αν αυτό δεν είχε μαραθεί ως το πρωί, τότε θα έπαιρναν το νέο που αγαπούσαν.
δ)Μερικές κοπέλες, έπαιρναν ένα αγκάθι το οποίο είχε τσουρουφλιστεί στη φωτιά του <<μάη>>. Το έβαζαν το βράδυ σε μια γλάστρα, του έριχναν λίγο νερό και το άφηναν. Αν μέχρι το πρωί είχε βγάλει τούτο μικρά έστω φυλλαράκια, τότε ο νέος που αγαπούσαν θα γινόταν δικός τους.
ε) Κάποιες άλλες πάλι πήγαιναν ανήμερα της γιορτής του ΆΪ- Γιάννη, μες το μεσημέρι, πάνω από κάποιο βαθύ πηγάδι με ένα καθρέπτη. Σκέπαζαν το κεφάλι τους με ένα κόκκονι μαντήλι και κοιτούσαν μέσα στο καθρέφτη το είδωλο της επιφάνειας του νερού του πηγαδιού. Αυτό είχε πάνω του μερικά σημάδια, από τα οποία συμπέραιναν οι ενδιαφερόμενες νέες τον άντρα που θα έπαιρναν. Αν για παράδειγμα μια κοπέλα έβλεπε στον καθρέφτη της την επιφάνεια του νερού με φιγούρες κατσικιών και προβάτων, εύκολα έβγαζε το συμπέρασμα ότι ο άντρας που θα έπαιρνε θα ήταν βοσκός.
Αυτήν ακριβώς τη μέρα , δηλαδή την 24η Ιουνίου που γιορταζόταν τα γενέθλια του Αϊ Γιάννη , στηνόταν σε μερικές γειτονιές του χωριού μια μεγάλη πάνινη κούκλα . Ήταν στηριγμένη πάνω σε κάποιο ξύλο και ντυμένη με διάφορα ‘’παρδαλά’’ (πολύχρωμα) ρούχα και ονομαζόταν ‘’κλήδονας’’ . Στο πλάι τούτου υπήρχε ένα δοχείο (μικρό μεθύρι ή ανοιχτός γκαζοντενεκές ) , γεμάτος με ‘’αμίλητο’’ νερό . Αυτό το κουβαλούσαν την παραμονή τα κορίτσια του χωριού με πολύ κόπο , αφού οι νέοι που τα παρακολουθούσαν , τα πείραζαν συνεχώς , τα ανάγκαζαν να μιλούν και επομένως να διακόπτουν την προσπάθεια τους και να την ξεκινούν πολλές φορές από την αρχή .
Μέσα στο δοχείο με το αμίλητο νερό , έμπαιναν τα ‘’ριικάρια’’ . Αυτά ήταν ματσάκια από άγουρα φρούτα (μήλα , αχλάδια , δαμάσκηνα , βύσσινα κ.α.) , καθένα από τα οποία είχε το όνομα ενός ατόμου . Το ξεκίνημα της εκδήλωσης γινόταν με το τραγούδημα του δίστιχου : ‘’Ανοίξετε τον κλήδονα τον κατακλειδωμένο και βγάλετε τον τυχερό που έχει φυλαγμένο ‘’ . Ακολουθούσε το γνωστό και συχνά επαναλαμβανόμενο ‘’Νταντέλα μπλέκω και δεν αδειάζω… ‘’ ή το ‘’ Μωρή κοπέλα με την ελιά σου… ‘’’ και πίσω από αυτά ένα τετράστιχο .Αυτό αφορούσε το άτομο του οποίου το ‘’ριζικάρι’’ έβγαινε τη στιγμή εκείνη από το νερό .

Από το βιβλίο του Γιώργου Ψαρρού και της Κυριακής Ψαρρού ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΙΣ ΜΝΗΜΕΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ 2006 , αντιγραφή επιμέλεια Ελένη Ι.Σοϊλέ . 

Δεν υπάρχουν σχόλια: