Η τοποθέτηση του Νίκου Χρυσόγελου (ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ)Αναφερόμενος στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου στη Σύρο στις 28 Σεπτεμβρίου, ο Νίκος Χρυσόγελος, Περιφερειακός Σύμβουλος επικεφαλής του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ και ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινβούλιο δήλωσε:
“ Το Περιφερειακό Συμβούλιο στη συνεδρίασή του στις 28 Σεπτεμβρίου, στη Σύρο, ψήφισε το “Σχέδιο Επιχειρησιακού προγράμματος Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου” που συνοδεύεται με Έκθεση Διαδικασιών Κατάρτισης του και το “Ετήσιο Πρόγραμμα Δράσης έτους 2013” καθώς και τις “προτάσεις για τη διαμόρφωση κατευθύνσεων Εθνικής Αναπτυξιακής Σρατηγικής περιόδου 2014-2020 για το Νότιο Αιγαίο. Κληθήκαμε να συζητήσουμε σοβαρά θέματα, για τα οποία οι σχετικές εισηγήσεις διαμορφώθηκαν δυστυχώς με τον ίδιο - αποδεδειγμένα πλέον- αναποτελεσματικό τρόπο που απέχει έτη φωτός από αυτό που ονομάζουμε δημοκρατικό συμμετοχικό σχεδιασμό, ενώ οι εισηγήσεις έφτασαν στους Περιφερειακούς Συμβούλους μια μόλις μέρα πριν τη συνεδρίαση.
Ο ρόλος του Περιφερειακού Συμβουλίου δεν είναι να ψηφίζει ότι νάναι για να ανταποκρίνεται σε
τυπικές υποχρεώσεις αλλά, αντιθέτως, να οργανώνει τον κοινωνικό και πολιτικό διάλογο - ουσιαστικό, δομημένο και αποτελεσματικό – για να ιεραρχηθούν οι προτεραιότητες και να διαμορφωθεί ένα νέο μοντέλο οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμης ανάπτυξης στην νησιωτική περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Ρόλος της Περιφερειακής Αρχής δεν είναι να κάνει αφηρημένη κριτική. Δεν είναι αντιπολίτευση, διαχειρίζεται την εξουσία, αποτελεί μέρος της εξουσίας. Ευθύνη της είναι, σε διαβούλευση με το Περιφερειακό Συμβούλιο και τους φορείς, να ετοιμάσει σχέδιο διάσωσης, να διαμορφωθεί εναλλακτικό σχέδιο για την οικονομία, την κοινωνική συνοχή, την απασχόληση, την επίλυση των οξυμένων κοινωνικών προβλημάτων. Το 2015 θα μηδενιστούν οι πόροι από το ΕΣΠΑ. Είναι δεδομένο ότι η Περιφέρεια θα έχει πολύ λιγότερους πόρους από ευρωπαϊκά ταμεία την περίοδο 2014-2020 και ιδιαίτερα για κλασικάέργα υποδομών η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου δεν θα έχει πάνω από 40-50 εκατομ για όλα τα νησιά την περίοοδο 2014-2020. Παράλληλα μειώνονται δραματικά οι πόροι από το κεντρικό κράτος. Για το 2012 είχαν προβλεφθεί 15-18 εκατομ ευρώ χρηματοδότηση της περιφέρειας από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, αλλά η Περιφέρεια έχει λάβει μέχρι σήμερα μόλις 3,2 εκατομύρια και είναι αμφίβολο αν θα λάβει συνολικά 5 εκατομμύρια Ευρώ. Σε βασικά θέματα, όπως υγεία, πολιτισμός, περιβάλλον, κοινωνική αλληλεγγύη, η παρέμβαση είναι στην πράξη ελάχιστη. Ρόλος της Περιφερειακής Αρχής είναι , λοιπόν, να δείξει ότι έχει ένα σχέδιο για τους πόρους της περιφέρειας, ιδιαίτερα τους ιδίους πόρους, που είναι σχεδόν ανύπαρκτοι - 1% του προϋπολογισμού- , ότι έχει αναδιοργανώσει τη διοίκηση, ώστε να είναι σε θέση να αξιοποιεί, στις δύσκολες κι ανταγωνιστικές συνθήκες που επικρατούν, τις δυνατότητες χρηματοδότησης από διαφορετικά ευρωπαϊκά προγράμματα και Ταμεία, ότι έχει αξιοποιήσει την εμπειρία οργάνωσης άλλων ευρωπαϊκών περιφερειών, ότι έχει ένα σχέδιο για τις αλλαγές που απαιτούνται σήμερα στη λειτουργία και την απόδοση της Περιφέρειας.
Ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ λέει ναι στον διάλογο, στη σύνθεση απόψεων, στον συμμετοχικό δημοκρατικό σχεδιασμό. Λέμε όμως όχι στην προχειρότητα της τελευταίας στιγμής που ευτελίζει τις δημοκρατικές διαδικασίες, όχι στις δεδομένες- λόγω εκλογικού νόμου - πλειοψηφίες που εμποδίζουν την ουσιαστική εξέλιξη, όχι στις ψευδαισθήσεις, όχι σε αντιλήψεις που κρύβουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Προβληματική είναι η αντίληψη που επικρατεί σχετικά με το τι είναι περιφερειακός σχεδιασμός και πως διαμορφώνεται. Πώς είναι δυνατόν σε μια ώρα – τόσο κράτησε η “συζήτηση” του σχετικού θέματος στο Περιφερειακό Συμβούλιο- να υπάρξει σοβαρός και σε βάθος διάλογος για τις “προτάσεις για τη διαμόρφωση κατευθύνσεων Εθνικής Αναπτυξιακής Σρατηγικής περιόδου 2014-2020 για το Νότιο Αιγαίο”, κατευθύνσεις που υποτίθεται θα δεσμεύουν την περιφέρεια και την κυβέρνηση στις συζητήσεις τις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το σχέδιο περιφερειακής ανάπτυξης για το Νότιο Αιγαίο, και αντιστοίχως τις χρηματοδοτήσεις, για την περίοδο 2014-2020;
Πόσο σοβαρή μπορεί να είναι μια απόφαση που απλώς θέτει ως στόχο “αύξηση της απασχόλησης”, “διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της περιφέρειας”, που υποτίθεται είναι στρατηγικές επιλογές του αναπτυξιακού σχεδίου της επόμενης προγραμματικής περιόδου, όταν είναι εξόχως αφηρημένες και ασαφείς και δεν αποτελούν κατ' ελάχιστον στρατηγικές κατευθύνσεις για την περίοδο 2014-2020 αν δεν εξειδικεύονται, δεν ποσοτικοποιούνται, και δεν συνδέονται συγκεκριμένα με τη σημερινή συγκυρία και τις ανάγκες που έχουν προκύψει από την κρίση και από τις επιπτώσεις των πολιτικών που εφαρμόζονται αλλά και με τις προτεραιότητες των ευρωπαϊκών πολιτικών και χρηματοδοτήσεων την επόμενη περίοδο; Είναι, επίσης, επικίνδυνη ψευδαίσθηση αλλά και ένδειξη πλήρους άγνοιας των ευρωπαϊκών διαδικασιών, η άποψη ότι θα πάει ο Περιφερειάρχης και θα πείσει τις ευρωπαϊκές αρχές να βάλουν τα νησιά όχι στην κατηγορία των “αναπτυγμένων περιφερειών“ της Ευρώπης που είναι σήμερα αλλά στην κατηγορία των “περιφερειών υπό μετάβαση”. Πώς είναι δυνατόν να επιμένει η Περιφερειακή Αρχή σε κάτι που ξέρουμε καλά όλοι ότι δεν μπορεί να γίνει με βάση το – λανθασμένο αλλά ισχύον- σήμερα κριτήριο του ΑΕΠ, με βάση το οποίο η περιφέρεια Ν Αιγαίου κατατάσσεται στις πιο αναπτυγμένες περιφέρειες, λόγω των μεγάλων ανισοτήτων στο εσωτερικό της περιφέρειας μας.
Τέλος πως είναι δυνατόν, από τη μία η Περιφερειακή Αρχή να επικαλείται τη διάθεση σύνθεσης και από την άλλη να λειτουργεί προσβλητικά, όταν κάποιος μεταφέρει προτάσεις και εμπειρίες για μια διαφορετική και πιο αποτελεσματική πολιτική λειτουργίας των θεσμών (πχ τρόπος λειτουργίας των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων σε ευρωπαϊκές χώρες ή του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου) η απάντηση είναι είτε “εδώ δεν είμαστε Ευρώπη” (πρόεδρος Περιφερειακού Συμβουλίου) είτε “δεν είδαμε να μας φέρεις κανένα πρόγραμμα, μην μας κάνεις μαθήματα” (Περιφερειάρχης, αντιπεριφερειάρχης); Το πλοίο βυθίζεται, αλλά μια ομάδα απλώς φωνάζει στον καπετάνιο, άλλοι κοιτάνε τα αστέρια, άλλοι γυαλίζουν τα μπρούτσινα κι άλλοι ζητάνε μεγαλύτερες μερίδες στο μενού. Σχέδιο διάσωσης, όμως, δεν φαίνεται να υπάρχει. Ο καπετάνιος για να κερδίσει την εύνοια των επιβατών τα βάζει, στα λόγια, με την πλοιοκτήτρια εταιρία, αν και ήταν ένας από τους βασικούς μετόχους της τόσα χρόνια και συνέβαλε στις πολιτικές της, κι αυτό το παρουσιάζει ως σχέδιο διάσωσης! Επιπλέον, η πολύπλευρη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έδειξε καθαρά ότι το βασικό μας εμπόδιο ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΟΡΩΝ ! (αλλιώς πως φθάσαμε ως εδώ?). Υπάρχουν πολλά θέματα που θα άξιζε να αποτιμηθούν με βάση την εμπειρία των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων και να σχεδιαστεί η αντιμετώπισή τους με βάση και τους νέους στόχους πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν μπορούμε να δεχθούμε τη μοιρολατρική αντιμετώπιση σχετικά με τους ίδιους πόρους και την επικαλούμενη «τεράστια μείωση» τους. Ίδιοι πόροι μπορούν να προκύψουν αρκεί να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες δομές και θεσμούς για να μπορεί η Περιφέρεια να ανταποκριθεί στις μελλοντικές ανάγκες.Ο Οικολογικός Άνεμος συνεπής με τις αρχές του περί άσκησης δημιουργικής πολιτικής που ασκεί κριτική αλλά διατυπώνει και προτάσεις, προτείνει λύσεις, θα καταθέσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες “προτάσες για τη διαμόρφωση κατευθύνσεων Εθνικής Αναπτυξιακής Σρατηγικής περιόδου 2014-2020 για το Νότιο Αιγαίο” τις οποίες θα θέσει προς διαβούλευση με τους κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς των νησιών.
Αναλυτικά για τη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου
Ποια ήταν τα θέματα που (δεν) συζητήθηκαν (ουσιαστικά)
Στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου στις 28 Σεπτεμβρίου στη Σύρο κληθήκαμε να συζητήσουμε δύο σοβαρά θέματα, για τα οποία οι σχετικές εισηγήσεις διαμορφώθηκαν δυστυχώς με τον ίδιο - αποδεδειγμένα πλέον- αναποτελεσματικό τρόπο που απέχει έτη φωτός από αυτό που ονομάζουμε δημοκρατικό συμμετοχικό σχεδιασμό:
- το τριετές Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας 2013 -2015 και το αντίστοιχο για το 2013
- τις Προτάσεις της Περιφέρειας για τη διαμόρφωση κατευθύνσεων Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020
Αναφέρουμε χαρακτηριστικά:
- η Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης συνεδρίασε, την Παρασκευή 21/9, στη δεύτερη προβλεπόμενη συνεδρίαση και παρά την τηλεδιάσκεψη, με συμμετοχή 14 μόνο μελών (10 Δήμαρχοι, 0 πολίτες! και 4 εκπρόσωποι φορέων) από τα 60 μέλη της ΠΕΔ (Περιφερειάρχης, 34 δήμαρχοι, 20 πολίτες και 5 εκπρόσωποι φορέων).
- στη σχετική απόφαση αναφέρεται «Όλες οι επιμέρους τοποθετήσεις καταγράφηκαν στο απομαγνητοφωνημένο πρακτικό της συνεδρίασης». Αυτό ήταν το ζητούμενο; Να καταγραφούν στα πρακτικά ή να ενσωματωθούν στην πρόταση;
- οι απόψεις και προτάσεις των φορέων που κατατέθηκαν στα πλαίσια της Δημόσιας Ηλεκτρονικής Διαβούλευσης (5-19/9/2012) ούτε καν αναφέρονται στο Πρακτικό της ΠΕΔ
- το τριετές Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας 2013 -2015 και το αντίστοιχο για το 2013 εγκρίθηκε στην Οικονομική Επιτροπή της ΠΝΑ, την Δευτέρα 24/9 στις 12.00 μμ (την επόμενη εργάσιμη από την Επιτροπή Διαβούλευσης, και αφού είχε εγκριθεί από την Εκτελεστική Επιτροπή της ΠΝΑ που είχε συνεδριάσει μία ώρα νωρίτερα! !!) ως θέμα εκτός ημερησίας διάταξης, με πλειοψηφία 4 από τα 7 παρόντα μέλη
- τέλος, οφείλουμε να γνωστοποιήσουμε και να καταγγείλουμε το γεγονός ότι οι εισηγήσεις για τα δύο πολύ σοβαρά αυτά θέματα έφτασαν στα χέρια μας μόλις μία μέρα πριν τη συνεδρίαση, το μεσημέρι!
Τα βασικά αυτά θέματα συνοδεύονταν από κείμενα εκατοντάδων σελίδων και από πολλούς πίνακες που πρέπει να αναληθούν από τη μία αλλά και να συζητηθούν επισταμένως ώστε να διατυπωθούν εναλλακτικές προτάσεις ή κατευθύνσεις.
Ουσιαστική και σε βάθος ανάλυση και συζήτηση δεν έγινε και δεν μπορούσε να γίνει μέσα στο πλαίσιο που διεξήχθη η συζήτηση. Ο Περιφερειάρχης κατήγγειλε το αθηνοκεντρικό κράτος που κόβει τους πόρους αλλά διάθεση για ουσιαστικό διάλογο μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα των ερωτημάτων, διαφορετικών προσεγγίσεων ή προτάσεων που απαιτούνται δεν έδειξε. Αλλά ούτε ουσιαστική εμπλοκή των διαφόρων φορέων στη διαμόρφωση των στρατηγικών κατευθύνσεων της επόμενης προγραμματικής περόδου 2014-2020 για την περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου δεν υπήρξε. Μέσα σε μια ώρα το Περιφερειακό Συμβούλιο “συζήτησε” και η πλειοψηφία υπερψήφισε τις “προτάσεις για τη διαμόρφωση κατευθύνσεων Εθνικής Αναπτυξιακής Σρατηγικής περιόδου 2014-2020 για το Νότιο Αιγαίο”! Έτσι, όμως, ευτελίζεται ο ρόλος του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Δύο φορές μέσα στον τελευταίο μήνα, στις εισηγήσεις μας προς το Περιφερειακό Συμβούλιο του Αυγούστου στη Λέρο (γραπτή) και στην ηλεκτρονική διαβούλευση, όσο και στη Συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσηςαναλύσαμε το σκεπτικό του Οικολογικού Ανέμου για την ανάγκη ενός σωστού περιφερειακού σχεδιασμού πουδεν θα γίνεται στα χαρτιά ή μέσα από γενικόλογες μελέτες, αλλά μέσα από ουσιαστική διαβούλευση που θα πρέπει να λάβει τον ευρύτερο δυνατό χαρακτήρα, επιδιώκοντας την ενεργό συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, της κοινωνίας των πολιτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και θα λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές συνθήκες,τις ευρωπαϊκές πολιτικές αλλά και τις ανάγκες, τα προβλήματα και τις δυνατότητες – συγκριτικά πλεονεκτήματα τηςπεριφέρειάς μας.
Ο πολιτικός διάλογος στο Περιφερειακό Συμβούλιο δεν πρέπει να καταντάει σε μια διαδικασία διεκπεραίωσης τυπικών υποχρεώσεων που δεν ανταποκρίνεται στην ουσία του ρόλου της Περιφερειακής Αρχής και του Περιφερειακού Συμβουλίου. Ο ρόλος του δεν είναι να ψηφίζει ότι νάναι για να ανταποκρίνεται σε τυπικές υποχρεώσεις αλλά, αντιθέτως, να οργανώνει τον κοινωνικό και πολιτικό διάλογο - ουσιαστικό, δομημένο και αποτελεσματικό – για να ιεραρχηθούν οι προτεραιότητες, να προβληθεί ένα μοντέλο οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμης ανάπτυξης στην νησιωτική περιφέρεια νοτίου Αιγαίου.
Πώς μπορεί να διαμορφωθεί ένα σχέδιο για το μέλλον αν δεν ληφθεί υπόψη η προηγούμενη εμπειρία, το τι πήγε στραβά, τα λάθη του παρελθόντος ώστε να διδαχθούμε και να μην επαναληφθούν τα λάθη; Δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι συνθήκες που επικρατούν στην κοινωνία και οι σημερινές ανάγκες των πολιτών για να ιεραρχηθουν αυτές ή οι άλλες προτεραιότητες;
Προτάσεις όπως: “αύξηση της απασχόλησης”, “διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της περιφέρειας”, που υποτίθεται είναι στρατηγικές επιλογές του αναπτυξιακού σχεδιου της επόμενης προγραμματικής περιόδου είναι εξόχως αφηρημένες και ασαφείς και δεν αποτελούν κατ' ελάχιστον στρατηγικές κατευθύνσεις για την περίοδο 2014-2020, αν δεν εξειδικεύονται, δεν ποσοτικοποιούνται, και δεν συνδέονται συγκεκριμένα με τη σημερινή συγκυρία και τις ανάγκες που έχουν προκύψει από την κρίση και από τις επιπτώσεις των πολιτικών που εφαρμόζονται;
Γενικοί στόχοι όπως διεύρυνση της παραγωγικής βάσης στο Ν. Αιγαίο ή προώθηση της απασχόλησης είναι κενού περιεχομένου αν δεν υπάρξουν επιλογές τι είδους οικονομία θέλουμε στο Ν Αιγαίο, πώς θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και σε ποιους τομείς, ποιοι μηχανισμοί θα στηρίξουν αυτές τις επιλογές, τι θεσμικές και διοικητικές επιλογές απαιτούνται, πώς θα αξιοποιηθούν αποτελεσματικά οι ελάχιστοι πόροι που θα υπάρχουν κατά τη νέα προγραμματική περίοδο και πώς θα βρεθούν ίδιοι πόροι της περιφέρειας, πώς θα υποκατασταθούν οι χρηματοδοτήσεις από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) που ελαχιστοποιούνται ή μηδενίζονται; Πχ για το 2012 είχαν προβλεφθεί 15-18 εκατομ ευρώ αλλά η περιφέρεια έχει λάβει μέχρι σήμερα μόλις 3,2 εκατομύρια και είναι αμφίβολο αν θα λάβει συνολικά 5 εκατομμύρια Ευρώ.
Η Περιφέρεια σταδιακά χάνει όχι απλά τους πόρους που δίνονταν κάποτε απλόχερα στις 2 νομαρχίες αλλά και πόρους που σήμερα εξασφαλίζουν τις βασικές λειτουργίες. Οι κεντρικοί αυτοτελείς πόροι μειώνονται κατά 60% τουλάχιστον, ενώ οι πόροι από το ΕΣΠΑ θα μηδενιστούν το αργότερο μέχρι το 2015, τη στιγμή που οι ίδιοι πόροι της περιφέρειας δεν είναι ούτε 1% του προϋπολογισμού που είχε ψηφιστεί για το 2011. Σε βασικά θέματα, όπως υγεία, πολιτισμός, περιβάλλον, κοινωνική αλληλεγγύη, η παρέμβαση είναι στην πράξη ελάχιστη.
Ο ρόλος της Περιφερειακής Αρχής δεν είναι να διαμαρτύρεται για το αθηνοκεντρικό κράτος (ξεχνώντας ότι αυτό απέκτησε αυτά τα χαρακτηριστικά γιατί πολλοί το εξέθρεψαν, συνήθιζαν να συνδιαλέγονται με τους διάφορους υπουργούς αντί να απαιτούν θεσμικές λειτουργίες, το εξυπηρετούσαν για να διασφαλίζουν ένα πελατειακό σύστημα, αποτελούσαν μέρος της πολιτικής κουλτούρας που διαμόρφωσε το συγκεντρωτικό, διεφθαρμένο, πελατειακό ελληνικό κράτος). Όχι ότι δεν πρέπει να διαμαρτύρεται ο Περιφερειάρχης ή οι παρατάξεις και οι πολίτες. Αλλά ρόλος της Περιφερειακής Αρχής είναι, σε διαβούλευση με το Περιφερειακό Συμβούλιο και τους φορείς, να ετοιμάσει σχέδιο διάσωσης, να διαμορφωθεί εναλλακτικό σχέδιο για την οικονομία, την κοινωνική συνοχή, την απασχόληση, την επίλυση των οξυμένων κοινωνικών προβλημάτων. Δεν είναι αντιπολίτευση, διαχειρίζεται την εξουσία, αποτελεί μέρος της εξουσίας.
Η θέση του Οικολογικού Ανέμου
Η γενική μας τοποθέτηση σχετικά με τις βασικές εισηγήσεις είναι ότι οι κατευθύνσεις στρατηγικής και τα Επιχειρησιακά Σχέδια θα πρέπει:
- να εναρμονίζονται με όλες τις νέες κατευθύνσεις των 5 Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων για πράσινη στροφή στην οικονομία που θα εξασφαλίζει βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και νέες θέσεις εργασίας, αλλά και
- να ενσωματώνουν τις ειλημμένες αποφάσεις της Περιφέρειας όπως ενδεικτικά αυτές για την παραγωγήενέργειας μέσω ανανεώσιμων πηγών και τους τρόπους ανάπτυξης εταιρειών συμμετοχικών σχημάτων, τη βιώσιμη αλιεία, την αναζωογόνηση του ναυπηγοεπισκευαστικού κλάδου κ.ά
Ειδικότερα για τα επί μέρους θέματα:
Θέμα 2: Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας 2013 -2015
Σε ότι αφορά το τριετές Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας 2013 - 2015 και το αντίστοιχο για το 2013,απορρίπτουμε τη βασική φιλοσοφία σχεδιασμού του, η οποία διατυπώθηκε ανάγλυφα από τον Περιφερειάρχη στη Συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΠΝΑ. :’ Η σημερινή πραγματικότητα όμως μας οδηγεί λαμβάνοντας υπόψη τις παρούσες οικονομικές συνθήκες και κυρίως την παντελή έλλειψη πόρων κυρίως από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους αλλά και την τεράστια μείωση των λίγων ιδίων πόρων από τέλη και υπηρεσίες, στη σύνταξη του τριετούς επιχειρησιακού σχεδίου αλλά και του ετήσιου προγράμματος δράσης με το δεδομένο πως δεν υπάρχουν πόροι προκειμένου να συντάξουμε σχέδια με νέες δράσεις και έργα….Εφόσον εξασφαλιστούν επιπλέον πόροι θα υπάρξει και αντίστοιχος προγραμματισμός νέων έργων και δράσεων»
Η δική μας άποψη είναι ότι όταν η Περιφέρεια καλείται να σχεδιάσει αποφασιστικά για την περιοχή της, δεν έχει το δικαίωμα να παραιτείται της αρμοδιότητας αυτής υπό το βάρος των οπωσδήποτε δύσκολων περιστάσεων. Πρέπει να επιλέγει τον δρόμο της δημιουργίας, όσο δύσβατος και γεμάτος εμπόδια κι αν φαίνεται! Η Περιφέρεια και το Περιφερειακό Συμβούλιο θα πρέπει να διεκδικήσουμε το δικό μας αυτόνομο ρόλο και όχι απλώς να παρακολουθούμε αυτά που (δεν) σχεδιάζει το κεντρικό κράτος.
Επιπλέον, η πολύπλευρη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έδειξε καθαρά ότι το βασικό μας εμπόδιο ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΟΡΩΝ ! (αλλιώς πως φθάσαμε ως εδώ?). Υπάρχουν πολλά θέματα που θα άξιζε να αποτιμηθούν με βάση την εμπειρία των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων και να σχεδιαστεί η αντιμετώπισή τους με βάση και τους νέους στόχους πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τέλος, δεν μπορούμε να δεχθούμε τη μοιρολατρική αντιμετώπιση σχετικά με τους ίδιους πόρους και την επικαλούμενη «τεράστια μείωση» τους. Ίδιοι πόροι μπορούν να προκύψουν αρκεί να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες δομές και θεσμούς για να μπορεί η Περιφέρεια να ανταποκριθεί στις μελλοντικές ανάγκες. Ενδεικτικά αναφέρουμε:παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (μέσω τοπικών συμμετοχικών – δημοτικών εταιριών), εισαγωγή εισφοράς 1- 5 ευρώ ανά τουρίστα, περιφερειακής εμβέλειας πράσινα ομόλογα για την συν-χρηματοδότηση έργων που εντάσσονται στην λογική της κοινωνικής συνοχής και της περιβαλλοντικής-κλιματικής προστασίας Ως Οικολογικός Άνεμος έχουμε από πέρσι καταθέσει και στο Περιφερειακό Συμβούλιο (όσο και στον Επίτροπο Hahn) την πρότασή μας για δημιουργία ενός Ταμείου Συνοχής στο εσωτερικό της περιφέρειάς μας. Σε παράρτημα επισυνάπτουμε αναλυτικά την πρότασή μας όπως κατατέθηκε πέρσι
Με βάση όλα τα παραπάνω δεν μπορούμε να δεχτούμε ένα Επιχειρησιακό Σχέδιο 2013-2015, το οποίο προβλέπει τις παρακάτω μηδαμινές βαρύτητες των σημαντικών και καινοτόμων δράσεων, στις οποίες θα έπρεπε να βασιστεί ο σχεδιασμός και η βιώσιμη διέξοδος από την κρίση και παρά το ότι κατατέθηκαν σημαντικές προτάσεις από τους φορείς, στα πλαίσια της πρόχειρης και αποσπασματικής διαβούλευσης:
- Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις Τοπικής Ανάπτυξης σε αγροτικές και αλιευτικές περιοχές 1,47% (και μάλιστα για έργα μόνο στα Δωδεκάνησα, ενώ κατατέθηκαν μεγαλύτερες προτάσεις από τους φορείς –και από τους δύο Νομούς)
- Ενέργεια - Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 0,05%
- e- Health < 0,01%
- Εφαρμογές Καινοτομίας στον Τομέα του Πολιτισμού 0,1%
- Ενίσχυση δράσεων σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας 0,06%
- Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Αλιείας 0%
- Στήριξη Αγροτικής και Κτηνοτροφικής Παραγωγής 0% (εδώ να αναφέρουμε, ότι δεν κατατέθηκαν σχετικές προτάσεις ΟΎΤΕ ΑΠΟ τους ΦΟΡΕΙΣ, ενδεικτικό του πρόχειρου τρόπου διαβούλευσης)
Διαφωνούμε τέλος και στην κατανομή των Προϋπολογισμών μετά των δύο πρώην Νομών, όπου το ποσοστό του Νομού Κυκλάδων έχει πέσει στο 34% από 45% που είχε συμφωνηθεί να ισχύει στις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους. Δεν μπορούμε να μιλάμε για άρση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και να προχωράμε έτσι!
Θέμα 3: Προτάσεις της Περιφέρειας για τη διαμόρφωση κατευθύνσεων Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020
Θεωρούμε ότι οι Προτάσεις έχουν προκύψει μετά από μια πολύ συνοπτική και πρόχειρη διαδικασία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για το πολύ σημαντικό αυτό , η Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος συστήθηκε μόλις πριν μισό μήνα! Πιστεύουμε δε ότι η Πρόταση δεν θα γίνει δεκτή καν ως βάση συζήτησης από το αρμόδιο Υπουργείο!
Πιο συγκεκριμένα, στο Κεφάλαιο 4 που αναφέρεται στις βασικές προτεραιοτήτων ανάπτυξης της Περιφέρειας, θεωρούμε ότι η αποτύπωση είναι γενικόλογη και τελείως αναντίστοιχη του καινοτόμου χαρακτήρα και προσανατολισμού των νέων θεματικών στόχων και ιεράρχησή τους. Επιπλέον δεν δίνεται η ζητούμενη από την εγκύκλιο ιεράρχηση των προτεραιοτήτων κατά φθίνουσα σειρά σημαντικότητας. Τέλος, δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένες Επενδυτικές Προτεραιότητες όπως αναφέρονται στο Παράρτημα 2
Επίσης, στην Πρόταση δεν γίνεται καμία προσπάθεια –όπως η κρίση αλλά και η σχετική εγκύκλιος ορίζουν- να εντοπισθούν οι αστοχίες στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των προγραμμάτων μέχρι σήμερα και να μην αναπαραχθούν επιλογές που σε κάποιες περιπτώσεις οδήγησαν σε αποκλίσεις από την επίτευξη των στόχων σε ποσοτικούς αλλά και ποιοτικούς όρους. Δεν έχουμε όμως πια ως κοινωνία αυτό το δικαίωμα, έχουμε υποχρέωση να δούμε τα λάθη του παρελθόντος και να προτείνουμε το ξεπέρασμά τους. Για να υπάρχει μέλλον για την Περιφέρειά μας, για τα παιδιά μας!
Παράλληλα, στο τελευταίο Κεφάλαιο 6 επισημαίνεται μεν ότι «βασική εθνική θέση για την Πολιτική Συνοχής, θα πρέπει να παραμείνει η αρχή ότι οι Περιφέρειες με μόνιμα γεωγραφικά μειονεκτήματα (όπως οι νησιωτικές Περιφέρειες) θα πρέπει να έχουν ιδιαίτερη αντιμετώπιση, μεταξύ άλλων με την ένταξή τους στην κατηγορία Περιφερειών σε μετάβαση ή στις εξόχως απομακρυσμένες Περιφέρειες, ανεξάρτητα του κατά κεφαλήν εισοδήματός τους», δεν γίνεται όμως καμία αναφορά στο γεγονός ότι η κατάταξη των περιφερειών βασίζεται σε δεδομένα της περιόδου 2006-2009, δηλαδή πριν την κρίση, και ότι οι σημερινές κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές!Είναι, επίσης, επικίνδυνη ψευδαίσθηση αλλά και ένδειξη πλήρους άγνοιας των ευρωπαϊκών διαδικασιών, η άποψη ότι θα πάει ο Περιφερειάρχης και θα πείσει τις ευρωπαϊκές αρχές να βάλουν τα νησιά όχι στην κατηγορία των “αναπτυγμένων περιφερειών“ της Ευρώπης που είναι σήμερα αλλά στην κατηγορία των “περιφερειών υπό μετάβαση”. Πώς είναι δυνατόν να επιμένει η Περιφερειακή Αρχή σε κάτι που ξέρουμε καλά όλοι ότι δεν μπορεί να γίνει με βάση το – λανθασμένο αλλά ισχύον- σήμερα κριτήριο του ΑΕΠ, με βάση το οποίο η περιφέρεια Ν Αιγαίου κατατάσσεται στις πιο αναπτυγμένες περιφέρειες, λόγω των μεγάλων ανισοτήτων στο εσωτερικό της περιφέρειας μας.___________________
Καταλήγοντας, εμείς, ως Οικολογικός Άνεμος καταθέσαμε συνοπτικά επεξεργασμένες θέσεις σε σημαντικούς τομείς Περιφερειακής Ανάπτυξης. στο Ερωτηματολόγιο που κατατέθηκε στα πλαίσια της διαβούλευσης.
Ζητάμε για μια ακόμη φορά από την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και τους φορείς των νησιών να απαιτήσουν και να αναλάβουν πρωτοβουλία στο νησί τους για ουσιαστική διαβούλευση και αναλυτική συζήτηση με βάση όμως τις νέες πραγματικότητες (ευρωπαϊκές, εθνικές, περιφερειακές, τοπικές). Να οργανωθούν επίσης σε συνεργασία με το Περιφερειακό Συμβούλιο και τους επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς θεματικές ημερίδες με τη συμμετοχή ειδικών και εκπροσώπων ευρωπαϊκών θεσμών και φορέων
Θα πρέπει, σε κάθε νησί να τεθούν προτεραιότητες και να γίνουν επιλογές, να υπάρξει ένα συνεκτικό σχέδιοπου θα προωθεί την αναζωογόνηση και πράσινη στροφή της οικονομίας σε κάθε νησί, τη δημιουργία θέσεων εργασίας,την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη των κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών, την ανασυγκρότηση τουπρωτογενή τομέα, την επιλογή των κατευθύνσεων του τουριστικού μοντέλου, την πολιτισμική αναγέννηση, τηνενδυνάμωση του ανθρώπινου κεφαλαίου.
Τα νησιά πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο του περιφερειακού σχεδιασμού ως ένα δίκτυοαλληλοσυνεργαζόμενων και αλληλοσυμπληρούμενων οικοσυστημάτων, κοινωνιών και οικονομιών. Δενυπάρχει μέλλον στο Ν. Αιγαίο με το κάθε νησί να προσπαθεί να επιβιώσει μόνο του σε ένα περιβάλλον κρίσης.
Το κυρίαρχο – αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς με όσα και ο Περιφερειάρχης ανέφερε – οι υπηρεσίες υγείας, το περιβαλλον,ο πολιτισμός, η κοινωνική αλληλεγγύη είναι η βάση για ότι άλλο. Αν δεν υπάρχουν αυτά η ανάπτυξη δεν είναι βιώσιμη και δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Συγχέουμε το πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης και τα επιχειρησιακά προγράμματα ανά τομέα με κατάλογο τεχνικών έργων. Ποια είναι η αξιολόγηση όλων αυτών των έργων που έγιναν με ευρωπαϊκή και εθνική χρηματοδότηση;
Παράρτημα: Η πρότασή μας για ένα Περιφερειακό Ταμείο Συνοχής και Βιωσιμότητας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου