26 χρόνια από το πυρηνικό δυστύχημα στο Τσερνόμπυλ

Στις 26 Απριλίου συμπληρώνονται 26 χρόνια από το τραγικό πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνόμπυλ στην Ουκρανία. Στη φετινή επέτειο προστέθηκε, η τρομακτική εμπειρία ενός ακόμη πυρηνικού δυστυχήματος, στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας (11Μαρτίου 2011).
Το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο Μεσογείου (ΑΠΜ), από το 2005 που ιδρύθηκε, αγωνίζεται για την πλήρη εξάλειψη της πυρηνικής ενέργειας ως τρόπου παραγωγής ηλεκτρισμού. Ήδη οι επιπτώσεις της καταστροφής στο Τσερνόμπυλ έχουν γίνει ορατές. Οι αυξημένες μετρήσεις ραδιενέργειας σε πολλές περιοχές της Ευρώπης πολύ μακριά από την Ουκρανία, η σοβαρή αύξηση κρουσμάτων καρκίνου και η διατήρηση κινδύνου διαρροής ραδιενέργειας από τον κατεστραμμένο σταθμό που έχει καλυφθεί με μπετόν, δείχνουν πόσο σοβαρές, εκτεταμένες και μακροπρόθεσμες είναι οι επιπτώσεις ενός πυρηνικού δυστυχήματος. Η περίοδος που ο καρκίνος βρίσκεται σε λανθάνουσα μορφή είναι 25-30 χρόνια και αυτό με αυστηρά επιστημονικούς όρους σημαίνει ότι μόλις τώρα μπορούμε να παρατηρήσουμε με βεβαιότητα τις επιπτώσεις της ραδιενέργειας. Σύμφωνα με έρευνες Γερμανών γιατρών της Διεθνούς
Οργάνωσης κατά των Πυρηνικών, αλλά και Ρώσων και Ουκρανών, ο καρκίνος του θυροειδούς και του εγκεφάλου, οι τερατογεννέσεις και οι καρδιαγγειακές παθήσεις φαίνεται ότι έχουν αυξηθεί σε πολλές δυτικοευρωπαϊκές χώρες και αναμένεται να αυξηθούν κι άλλο.
Στη Φουκουσίμα, σύμφωνα με απόρρητες κυβερνητικές εκθέσεις που επιβεβαίωσε και ο πρώην πρωθυπουργός Ναότο Καν, οι νοτιοανατολικοί άνεμοι και η αυτοθυσία των τεχνικών απέτρεψαν τα χειρότερα. Δηλαδή τυχαίοι παράγοντες απέτρεψαν την τήξη και των δέκα αντιδραστήρων, γεγονός που θα οδηγούσε πιθανόν στην εκκένωση του Τόκιο των 30 εκατ. κατοίκων. Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του ο καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής του Πανεπιστημίου της Αθήνας κ. Γεράνιος «…Η πυρηνική ενέργεια και οι πυρηνικοί κίνδυνοι δεν εντάσσονται στους νόμους των συμβατικών κινδύνων, όπως είναι τα τροχαία, τα αεροπορικά ή άλλα ατυχήματα. Δεν μπορούν να ενταχθούν, γιατί έχουν πολύ διαφορετικά αποτελέσματα, διάρκεια και έκταση… Δεν επιτρέπεται, και επιστημονικά, να βάλει κανείς πιθανότητες σε πυρηνικά ατυχήματα».
Μετά την καταστροφή του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα ζωντάνεψαν και οι μνήμες του Τσερνόμπυλ με αποτέλεσμα να υπάρξει κύμα ενίσχυσης του αντιπυρηνικού κινήματος και σε χώρες παραδοσιακά υπέρ της πυρηνικής ενέργειας.
Το Μάιο 2011 η Γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε το σταδιακό κλείσιμο όλων των πυρηνικών σταθμών μέχρι το 2022 και την αντικατάστασή τους με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Η Ελβετία αποφάσισε να μην κατασκευάσει νέες μονάδες και να κλείσει τους υπάρχοντες μέχρι το 2034. Τον Ιούνιο του 2011 οι Ιταλοί απέρριψαν σε δημοψήφισμα την επαναλειτουργία πυρηνικών σταθμών με ποσοστό 90%. Το Βέλγιο δήλωσε ότι θα έχει καταργήσει την πυρηνική ενέργεια εως το 2025. Η Ιαπωνία έθεσε προσωρινά εκτός λειτουργίας για συντήρηση 53 από τους 54 πυρηνικούς σταθμούς της. Εδώ να σημειώσουμε ότι είναι επείγουσα ανάγκη να διαλυθούν 250 γερασμένοι και επικίνδυνοι πυρηνικοί σταθμοί σε όλο τον κόσμο.
Παρόλα αυτά δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Αν οι Δυτικοευρωπαϊκές χώρες, κάτω από την πίεση του αντιπυρηνικού κινήματος, προγραμματίζουν τον περιορισμό ή και κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας, άλλες χώρες, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία είναι έτοιμες να ξεκινήσουν ή να επεκτείνουν τη χρήση πυρηνικής ενέργειας για ηλεκτροπαραγωγή. Αυτό θα αυξήσει τη συνολική πυρηνική ισχύ κατά 30%, αφού θα προστεθούν 79 νέοι πυρηνικοί αντιδραστήρες. Η Τουρκία έχει προγραμματίσει 3 πυρηνικούς σταθμούς με πρώτον αυτόν του Ακκουγιού.
Η πυρηνική ενέργεια πρέπει και μπορεί να αναπληρωθεί μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας και οι υπόλοιπες ανάγκες από τις ΑΠΕ. Η εξοικονόμηση ενέργειας που έγινε στην Ιαπωνία καθώς έβγαιναν εκτός λειτουργίας οι πυρηνικοί σταθμοί, μείωσε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 1%. Ούτε προέκυψαν προβλήματα ηλεκτροδότησης. Αυτό αφαιρεί από την πυρηνική βιομηχανία το επιχείρημα της μείωσης του CO2 .
Η οικονομική κρίση μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το πυρηνικό λόμπυ ως πρόφαση για τη δημιουργία ενεργειακού πυρηνικού σταθμού στην Ελλάδα. Πρέπει να επαγρυπνούμε και να αποκρούσουμε κάθε τέτοια απόπειρα. Η χώρα μας έχει μεγάλα περιθώρια περιορισμού των ενεργειακών της αναγκών μέσω εξοικονόμησης ενέργειας και σχεδιασμένης χρήσης όλων των μορφών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.