Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011

Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Κιμώλου Πολυαίγου

Στα μέσα της δεκαετίας του '90 η MOm διαπίστωσε μετά από επιστημονικές έρευνες στην ευρύτερη περιοχή των ΝΔ Κυκλάδων, ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα Κιμώλου και Πολυαίγου αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιοχές σε διεθνές επίπεδο για τη μεσογειακή φώκια Monachus monachus. Από τότε έχουν περάσει περισσότερα από 15 χρόνια, και σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα δεν σταματήσαμε να προσπαθούμε για την ουσιαστική προστασία αυτών των νησιών, σε συνεργασία τόσο με την τοπική κοινωνία, με ντόπιους αλιείς όσο και με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις. Στην Κίμωλο έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα από τη MOm 3 Ευρωπαϊκά προγράμματα LIFE Φύση, καθώς
και πλήθος ερευνητικών δράσεων, οι οποίες τεκμηριώνουν πλήρως την ανάγκη για άμεση θεσμική προστασία της περιοχής, και φυσικά την ενίσχυση των τοπικών παραδοσιακών δραστηριοτήτων, αλλά και πολλών απαραίτητων και φιλικών προς το περιβάλλον αναπτυξιακών δράσεων. Η Κίμωλος διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις, αλλά και τη δυναμική να γίνει άμεσα ένα “πράσινο” νησί, μοντέλο για μία ολοκληρωμένη εναλλακτική και οικολογική ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας, ειδικά στην περίοδο οικονομικής ύφεσης και μεγάλης κρίσης που διανύουμε.

Το Δεκέμβριο του 2010, εγκρίθηκε, επιτέλους, μετά από πολυετή καθυστέρηση η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου Κιμώλου-Πολυαίγου, από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Όμως, παρά την απρόσμενα θετική αυτή εξέλιξη, η ελληνική Πολιτεία, όπως μας έχει συνηθίσει δεκαετίες τώρα, φαίνεται ότι δεν έχει την πολιτική βούληση να επενδύσει στο πραγματικό κεφάλαιο της χώρας μας, το φυσικό της περιβάλλον, αφήνοντας τους ανεκτίμητους και μοναδικούς της πόρους απροστάτευτους. Όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα στο παρελθόν, η Ελλάδα διαθέτει αμέτρητους και μοναδικούς σε διεθνές επίπεδο φυσικούς θησαυρούς, που δυστυχώς παραμένουν και απροστάτευτοι και «ανεκμετάλλευτοι». Η Κίμωλος είναι σίγουρα ένας από αυτούς.

«Εθελοντικά» στιγμιότυπα...

Και το φετινό καλοκαίρι πέρασε! Ανάμεσα σε υπολογισμούς εσόδων και εξόδων, ένθερμες συζητήσεις οικονομικού περιεχομένου, προβλέψεις για το μέλλον και πείσμα για το παρόν, οι εθελοντικές στιγμές που μοιραστήκαμε με τους εθελοντές και τους επισκέπτες του Κέντρου Ενημέρωσης στην Αλόννησο, δίνουν απλόχερα ένα αισιόδοξο φως στο κοινό μας τούνελ! Διατηρώντας τη ψυχραιμία μας και έχοντας πάντα σύμμαχο την καλή διάθεση για προσφορά, περάσαμε ένα δραστήριο καλοκαίρι με ενημέρωση και ευαισθητοποίηση! Είναι σημαντικό τώρα, στις κοινές μας δύσκολες στιγμές, να μην ξεχνάμε το περιβάλλον μας, τις αξίες μας, τη σπουδαιότητά τους, το ότι μπορούμε να επέμβουμε και να αλλάξουμε τα πράγματα και έτσι να αντλήσουμε δύναμη.

Πολλά αξιοσημείωτα στιγμιότυπα εκτυλίχθηκαν στο Κέντρο Ενημέρωσης... η παρέα των εθελοντών της βάρδιας να διασκεδάζει με διηγήσεις της ημέρας, αργά το βράδυ με το κλείσιμο του Κέντρου, οι τουρίστες να εντυπωσιάζονται και να δείχνουν πραγματικό ενδιαφέρον για τη «δική μας» Monachus monachus, τα παιδιά να διασκεδάζουν και να μαθαίνουν παίρνοντας μέρος στο «Σχολείο της φώκιας», ένα παιδάκι, επισκέπτης του Κέντρου, να μένει με το «στόμα ανοιχτό» μπροστά σε μια φωτογραφία φώκιας, που μάλλον του φάνηκε πολύ πιο ογκώδης από τον εαυτό του!

Το αποτέλεσμα; Θετικό και φέτος! Τόσο που ο μικρός Φίλιππος επιστρέφοντας, μετά τις διακοπές του στην Αλόννησο, στο κλεινόν άστυ και παίζοντας μπάσκετ στο σπίτι του, συνδύασε το δίχτυ του καλαθιού με τα δίχτυα που μπλέκεται η φώκια και μπορεί να πνιγεί, τη μπάλα με τη φώκια και έθεσε τον εαυτό του στη θέση του συμμάχου της φώκιας που τη σώζει από τα δίχτυα! Έτσι, τα καλάθια «σκόραραν» και ο μικρός μας έσωσε πολλές φώκιες! Σας ευχαριστούμε όλους, εθελοντές, επισκέπτες, μικρούς, μεγάλους, Έλληνες και ξένους!

Στην Πολύαιγο…

Μια εκδρομή στη θάλασσα με ένα ιστιοφόρο, για μπάνιο και κατάδυση είναι εγγύηση για μια όμορφη μέρα. Οι εκπλήξεις όμως δεν είναι πάντα μέσα στο πρόγραμμα, είναι θέμα τύχης και σωστής συμπεριφοράς! Για τη φίλη Άννη, η ιστιοπλοΐα και οι καταδύσεις είναι εξάλλου και κομμάτι της δουλειάς της. Όμως πόσες εκπλήξεις χωράνε σε μια βουτιά;

Την Παρασκευή 15 Ιουλίου η Άννη Αντωνάτου και η παρέα της σταμάτησαν με το ιστιοφόρο τους στην περιοχή της Κιμώλου-Πολυαίγου για μπάνιο και κατάδυση. Όπως μας γράφει η ίδια, «δεν υπήρχαν άλλα σκάφη στην περιοχή για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό. Μόλις είχαμε ρίξει άγκυρα και ετοιμάζαμε τους εξοπλισμούς μας, όταν εμφανίστηκε στα 200 μέτρα αρχικά μια φώκια και μετά μετρήσαμε άλλες πέντε που φαίνονταν σαν να έπαιζαν. Άρχισαν να πλησιάζουν το σκάφος σιγά-σιγά, κάτι που μας έκανε φοβερή εντύπωση, έως ότου ένα φουσκωτό εμφανίστηκε και τις έδιωξε».

Υπάρχει και συνέχεια..

«Μετά κατά τη διάρκεια της κατάδυσης στο δυτικό κάβο, προς μεγάλη μας έκπληξη, εμφανίστηκε μια φώκια. Βασικά φάνηκε να ξαφνιάστηκε κι αυτή, όσο και εμείς. Πήγε να φύγει αλλά ξαναγύρισε και μας παρακολουθούσε, κολυμπώντας σχετικά κοντά μας, για 5 -10 λεπτά. Εμείς είχαμε κοκαλώσει και ακίνητοι την παρακολουθούσαμε από μακριά. Θέλαμε να την πλησιάσουμε λίγο για καμιά καλή φωτογραφία, αλλά φοβηθήκαμε μην την τρομάξουμε και φύγει. Αναρωτιέμαι αν έχετε κάποιες συμβουλές για το πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε υποβρυχίως. (Αν και μου φαίνεται απίστευτο να ξανασυναντήσουμε φώκια!).»

Το απίστευτο είναι να συναντήσει κανείς μαζί, έξι από τα πιο σπάνια και όμορφα ζώα του πλανήτη! Επειδή λοιπόν, αν και λίγες, οι πιθανότητες υπάρχουν, είναι σημαντικό να ξέρουμε κάποιους κανόνες σωστής συμπεριφοράς για την περίπτωση που μία ή και περισσότερες Monachus monachus αποφασίσουν να μας συναντήσουν!

Και η περιγραφή της Άννης συνεχίζεται «Όπως βγήκαμε από τη βουτιά και ανεβήκαμε στο σκάφος τις είδαμε ξανά κοντά στα βράχια προς τα δυτικά …..»

Μια ωραία βόλτα στη θάλασσα γεμάτη ευχάριστες εκπλήξεις για τους ανθρώπους που ήρθαν, κολύμπησαν και έφυγαν διακριτικά, αλλά και για τις φώκιες που παρέμειναν εκεί αφού δεν ένιωσαν απειλή.

Τι πρέπει να κάνετε αν δείτε μια φώκια
Σε περίπτωση που συναντήσετε μια φώκια ζωντανή, νεκρή ή τραυματισμένη:

    *
      Παρατηρήστε χρώμα, μέγεθος και άλλα χαρακτηριστικά
    *
      Κρατηθείτε σε απόσταση
    *
      Μην προσπαθήσετε να την βρέξετε ή να την ταΐσετε
    *
      Μην την ενοχλείτε

Ελάτε σε επαφή με το πλησιέστερο Λιμεναρχείο ή Λιμενική Αρχή για να αναφέρετε το περιστατικό και ειδοποιήστε άμεσα τη MOm καλώντας στο: 210 5222 888.


   

Σημαντική επιστημονική συνεργασία της MOm
Η μεσογειακή φώκια (Monachus monachus) εκτός από πολύ σπάνιο παραμένει και ένα από τα λιγότερα μελετημένα θαλάσσια θηλαστικά του πλανήτη μας. Σε αντίθεση με το επίπεδο των γνώσεων μας για τις περισσότερες άλλες φώκιες λίγα πράγματα είναι γνωστά σχετικά με βασικές παραμέτρους της βιολογίας, της οικολογίας και της συμπεριφοράς της.

Δεν μπορεί λοιπόν παρά να θεωρηθεί ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η MOm, σε συνεργασία με το έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Aquatic Mammals και εξειδικευμένους βιολόγους - ερευνητές από όλο τον κόσμο, δημοσίευσαν το τελευταίο τεύχος του περιοδικού ειδικά αφιερωμένο στις φώκιες μοναχούς. Ειδική συνεισφορά στην έκδοση του τεύχους είχε ο επιστημονικός συντονιστής της MOm, Δρ. Α. Καραμανλίδης, ο οποίος ανέλαβε και τον ρόλο του επιμελητή της έκδοσης. Συνολικά, στο τεύχος αυτό, η MOm δημοσίευσε έξι πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες που διαπραγματεύονται βασικά θέματα τις βιολογίας και της οικολογίας της μεσογειακής φώκιας όπως οι μετακινήσεις της και η διατροφή της. Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι οι εργασίες αυτές πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με εξειδικευμένα επιστημονικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Πιο συγκεκριμένα οι εργασίες που δημοσιεύθηκαν με τη συμβολή της MOm είναι οι ακόλουθες:

1. Adamantopoulou, S., Androukaki, E., Dendrinos, P., Kotomatas, S., Paravas, V., Psaradellis, M., Tounta, E. & Karamanlidis, A. A. 2011. Movements of Mediterranean Monk Seals (Monachus monachus) in the Eastern Mediterranean Sea. Aquatic Mammals 27(3), 256-261, http://dx.doi.org/10.1578/AM.37.3.2011.256- η πρώτη ολοκληρωμένη μελέτη σχετικά με τις μετακινήσεις της μεσογειακής φώκιας στην Ελλάδα.

2. Munoz, G., Karamanlidis, A.A., Dendrinos, P. & Thomas, J.A. 2011. Aerial Vocalizations by Wild and Rehabilitating Mediterranean Monk Seals (Monachus monachus) in Greece Aquatic Mammals 27(3), 262-279, http://dx.doi.org/10.1578/AM.37.3.2011.262 – η πρώτη μελέτη παγκοσμίως για τις φωνητικές ιδιότητες της μεσογειακής φώκιας.

3. Karamanlidis, A.A., Kallianiotis, A., Psaradellis, M. & Adamantopoulou, S. 2011. Stomach Contents of a Subadult Mediterranean Monk Seal (Monachus monachus) from the Aegean Sea Aquatic Mammals 27(3), 280-283, http://dx.doi.org/10.1578/AM.37.3.2011.280 - μια μελέτη σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες της μεσογειακής φώκιας

4. Pierce, G.J., Hernandez-Milian, G., Santos, M.B., Psaradellis, M., Tounta, E., Androukaki, E. & Edridge, A. 2011. Diet of the Monk Seal (Monachus monachus) in Greek Waters. Aquatic Mammals 27(3), 284-297, http://dx.doi.org/10.1578/AM.37.3.2011.284 - μια μελέτη σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες της μεσογειακής φώκιας

5. Hale, R., Pires, R., Santos, P. & Karamanlidis, A.A. 2011. Mediterranean Monk Seal (Monachus monachus): Fishery Interactions in the Archipelago of Madeira. Aquatic Mammals 27 (3), 298-304, http://dx.doi.org/10.1578/AM.37.3.2011.298 - μια μελέτη σχετικά με τις αλληλεπιδράσεις ψαράδων και μεσογειακής φώκιας στα νησιά Μαδέρα.

6. Trivourea, M.N., Karamanlidis, A.A., Tounta, E., Dendrinos, P. & Kotomatas, S. 2011. People and the Mediterranean Monk Seal (Monachus monachus): A Study of the Socioeconomic Impacts of the National Marine Park of Alonissos, Northern Sporades, Greece. Aquatic Mammals 27(3), 305-318, http://dx.doi.org/10.1578/AM.37.3.2011.305 - μια μελέτη σχετικά με τις κοινωνικο – οικονομικές επιπτώσεις από την ίδρυση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου, Βόρειων Σποράδων.

Η εκστρατεία «Θάλασσα» συνεχίζεται..

Ο φυσητήρας και το σταχτοδέλφινο είναι δύο από τα εννέα θαλάσσια θηλαστικά που ζουν στις ελληνικές θάλασσες. Μπορείτε να τα γνωρίσετε καλύτερα μέσα από τα δύο τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά μηνύματα που παράχθηκαν στα πλαίσια της εκστρατείας «Θάλασσα», κάνοντας κλικ εδώ.
Μοιραζόμαστε το ίδιο σπίτι, ας μάθουμε να ζούμε μαζί!

Περισσότερες πληροφορίες στο www.thalassa-project.gr.

Που θα ταξιδέψει φέτος η Βαλίτσα της Θάλασσας;

Η σχολική χρονιά έχει ξεκινήσει και οι «Βαλίτσες της Θάλασσας» ανυπομονούν να ταξιδέψουν σε όσο το δυνατόν περισσότερα νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία.

Σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα, κουίζ, τραγούδια, βιβλία, παραμύθια, κατασκευές, παιχνίδια με κάρτες, μυστήριοι ήχοι, dvd, πατρόν είναι μόνο μερικά από τα εκπαιδευτικά παιχνίδια της βαλίτσας.
Τα παιδιά θα γνωρίσουν τους «πρωταγωνιστές» της θάλασσας, τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν αλλά και τρόπους με τους οποίους μπορούμε να προστατέψουμε τη θάλασσα και τους κατοίκους της, ενώ ο αναλυτικός οδηγός θα βοηθήσει τους νηπιαγωγούς και τους δασκάλους να πραγματοποιήσουν τις δραστηριότητες ακόμη πιο αποτελεσματικά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: