Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010

Αφιέρωμα για τη Μονή Ιησουϊτών

Το τάγμα των Ιησουϊτών
Στις 27 Σεπτεμβρίου του έτους 1540, ο Πάπας Παύλος Γ’ ενέκρινε το μοναχικό κανονισμό μιας μικρής πνευματικής ομάδας, που είχε συσταθεί στο Παρίσι πριν έξι χρόνια. Αρχηγός της ήταν ο Ιγνάτιος Λοϋόλα, πρώην αξιωματικός του στρατού της Ναβάρρας, στη χώρα των Βάσκων. Η 15η Αυγούστου 1534 ήταν γενέθλια ημέρα του γνωστού τάγματος ή εταιρείας του Ιησού (στα λατινικά Societas Jesu), πολλά μέλη του οποίου διακρίθηκαν στις επιστήμες και τα γράμματα.
Κατά τον κανονισμό του Ιγνατίου Λοϋόλα (1491-1556), τα μέλη του τάγματός του διακρίνονται σε διδασκάλους ή ομολογητές (Professi) σε πνευματικούς συμβοηθούς (coadjutores spirituales) και στους μη χειροτονημένους αδελφούς. Τους σκοπούς της πνευματικής του κοινότητας που διαδόθηκε με εκπληκτική ταχύτητα στον παλιό και το νέο κόσμο, που μόλις είχε ανακαλυφθεί, εκθέτει ο Ιγνάτιος σε δύο πρόσθετα συγγράμματα: τις Πνευματικές Ασκήσεις και τη Γενική Εξέταση. Το πρώτο διαπραγματεύεται την εξάγνιση της ψυχής και το δεύτερο την επιλογή του καλύτερου για κάθε πιστό τρόπου ζωής.

Ίδρυση της Μονής Ιησουϊτών Νάξου
Σύντομο ιστορικό της μονής των Ιησουϊτών στο Κάστρο, από της ιδρύσεώς της στις 27 Σεπτεμβρίου 1627 έως την κατάργησή της στις 21 Ιουλίου 1773, από τον Πάπα Κλήμη ΙΔ΄.
Ο Επίσκοπος Ραφαήλ
Σκιαττίνης και το προεδρείο της αδελφότητας του Τιμίου Σταυρού, στην οποία ανήκε το Δουκικό παρεκκλήσιο, υπέγραψαν το συμφωνητικό ένα χρόνο αργότερα στις 26 Σεπτεμβρίου 1627. Ήταν η γενέθλια ημέρα του δεύτερου μετά τη Χίο καθιδρύματος των Ιησουϊτών στο Αιγαίο.
Στο ιδρυτικό της Μονής που εγκρίθηκε από τον πάπα Ουρβανό Η ΄ το 1628 και από το Σουλτάνο το 1632, διαβάζουμε μεταξύ άλλων: «Οι προύχοντες και οι ευγενείς εν ονόματι όλων των Ναξίων, συχνά και ρητά ζήτησαν να παραχωρηθεί στους πατέρες του τάγματος του Ιησού διαρκής κατοικία και ιερός ναός δια να εκπαιδεύσουν τη νεολαία και να διαπλάσσουν τις ψυχές στην ευσέβεια. Με το έργο αυτό ασχολούνταν μέχρι σήμερα σποραδικά και προσωρινά»
Πρώτος ηγούμενος της Μονής της Παναγίας, της «Κυράς μας Παναγιάς», στο Κάστρο, διορίσθηκε ο π. Ματθαίος Hardy, από το Νεβέρ της Γαλλίας. Γεννημένος το 1589, έγινε Ιησουΐτης το 1609.

Ηγούμενοι της Μονής Ιησουϊτών
Ηγούμενος π. Hardy
Άλλος ηγούμενος είναι ο π.Hardy που έχαιρε της εκτίμησης του ορθόδοξου Μητροπολίτη Παροναξίας Ιερεμία Βαρβαρήγου, ο οποίος με υπογραμμένη στις 29 Σεπτεμβρίου 1630, άδεια, του έδωσε το δικαίωμα να κηρύττει στους ναούς της επαρχίας του: «Η ταπεινότης ημών δια του παρόντος αυτής γράμματος δίδοσι άδεια το ευλαβεστάτω πατρί Ματθαίω, ιησουΐτη, του κηρύττειν το λόγον του θεού και μανθάνειν την θείαν διδασκαλίαν τους νέους του ελληνικού ημών γένους εν πάσαις ταις αγίαις ημών εκκλησίαις παρ΄ουδενός εναντιουμένω το παραπάν ή κωλυομένω κατά τι. Επί τούτου δε εις ασφάλειαν παρέχομεν αυτώ τω διαλειφθέντι πατρί Ματθαίω το σοφοτάτω διδασκάλω το παρόν ημέτερον οικειόχειρον. Εν μηνί Οκτωβρίω, ινδ. ΙΔ΄ 1630».
Εξίσου ευνοϊκός προς τους πατέρες Ιησουΐτες, ο διάδοχος του Ιερεμίου, Σεραφείμ, τους επέτρεψε το 1655 να εξομολογούν τους πιστούς τους…
Ηγούμενος Ροβέρτος Saulger (1637-1709): ο Ιστοριογράφος του Δουκάτου της Νάξου
Γνωστότερος των Ιησουϊτών Νάξου είναι ο π. Ροβέρτος Saulger, ο οποίος στην Ελληνική γραμματολογία αναφέρεται και ως «πατέρας Ρουμπέρτος». Διακρίθηκε ως συγγραφέας, ως εκπαιδευτικός και καλός διαχειριστής της Μονής. Η ισχυρή προσωπικότητά του κυριαρχεί στην ιστορία της για μια τεσσαρακονταετία. Ο ίδιος ανοικοδόμησε με χρήματα της πλούσιας οικογένειάς του το φημισμένο εξοχικό των Ιησουϊτών στα Καλαμίτσια, που μέχρι σήμερα ορθώνει επιβλητική τη γερασμένη σιλουέτα του. (σ.σ. Γι’ αυτό και τον αποκαλούσαν «πετροπελεκιτή») .
Στο Παρίσι, όπου επανήλθε το 1687, ο π. Saulger παρέμεινε έως το 1699. Κατά τη γόνιμη αυτή περίοδο εξέδωσε τέσσερις μελέτες που είχε αρχίσει να συντάσσει στη Νάξο: 1. Νέες αρχές της Λατινικής γλώσσας. 2. Κάλος της Λατινικής γλώσσας για τον εμπλουτισμό του λόγου. 3. Αρχές της πνευματικής ζωής στην εκπαίδευση των νέων. Επανεκδόθηκε δεκαπέντε φορές. 4. Νέα ιστορία των Παλαιών Δουκών και άλλων ηγεμόνων του Αρχιπελάγους. Μετά περιγραφής των σημαντικότερων νήσων και των μέχρι τώρα σωζόμενων αξιοθέατων αυτών.
Και οι τέσσερις αυτές μελέτες συντάχθηκαν στα Γαλλικά. Η τελευταία εκδόθηκε στο Παρίσι, το 1698 και το 1699. Το 1699 ο π. Ροβέρτος επέστρεψε στη Νάξο, συνοδευόμενος από τον π. Φραγκίσκο Tarillon, συγγραφέας μιας πολύ αξιόλογης Αναφοράς για τη δραστηριότητα του τάγματός τους στο Ελληνόφωνο χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Το 1702 επισκέφθηκε τον π. Saulger ο διάσημος γάλλος βοτανολόγος Ιωσήφ Pitton de tourne –Fort, ο οποίος ταξίδευε στην Ανατολή με εντολή ου Λουδοβίκου ΙΔ’. Για το εξοχικό στα Καλαμίτσια όπου φιλοξενήθηκε, γράφει ότι «ήταν ένα αρχιτεκτονικό θαύμα με κήπους που έφθαναν ως τις καταπράσινες Μέλανες»
Αρκετά χρόνια μετά το θάνατό του στο ειδυλλιακό αυτό περιβάλλον, υπέγραψε για τον π. Saulinger, κάποιος άγνωστος Ναξιώτης: «Ο Πάτερ Ρουμπέρτος, ιησουΐτης, άρχων και ευγενής το γένος, χρήσιμος και τιμητικής ζωής και πολιτείας, θαυμαστός και περιβόητος εις σπουδήν και καομοπραξίαν, χαριτόβρυτος, υπέρμαχος και ζηλωτής της Ναξίας, ώσπερ να ήτον ο ίδιος πατριώτης και ευεργέτης εις όλους, Λατίνους και Ρωμαίους…
Όλες οι παραπάνω πληροφορίες προέρχονται από το άρθρο «Ιησουίτες στη Νάξο, 1627-1733»του Ιστορικού Μάρκου Ν. Ρούσσου – Μηλιδώνη.
Βλ. «Ναξιακά»τ.26, Ιανουάριος –Δεκέμβριος 1990.

Δεν υπάρχουν σχόλια: